Parasol jak znalazł? – jak to powiedzieć w innych językach?

No, i mamy wakacje w pełni! Jakby na to nie patrzeć, w kalendarzu lipiec, a w rzeczywistości? Październik, może późny wrzesień… . W każdym razie deszcz, zachmurzenie i tak prawie codzień. Patrząc za okno, zastanowiłem sięnad brzmieniem nazwy “parasol” w językach kilku krajów europejskich, a jako geograf z wykształcenia, od razu powiązałem nazwy z lokalizacją danego kraju. Jeśli zastanowimy się nad klimatem i liczbą dni słonecznych i deszczowych w danym kraju, możemy zrozumieć, dlaczego np. w języku francuskim parasol to “parapluie” czyli coś”przeciw deszczowi”. Nie mam tu na myśli południa Francji, z rejonu Morza Śródziemnego, bo to jedynie niewielki fragment tego kraju, gdzie oczywiście deszczu jest niewiele, ale całą Francję, z centralną i północną częścią, gdzie deszczu jest sporo. Również w języku niemieckim parasol to “Regenschirm” czyli “tarcza przeciwdeszczowa”. Zarówno Francja, jak i Niemcy znajdują się na Niżu Środkowoeuropejskim (nizinie), gdzie chmury i deszcz przenikająw głąb obydwu krajów. Ciekawe jest jednak, że również Polska, choć również należy do wyżej wymienionej jednostki geograficznej, nie nazywa parasola w powiązaniu z ochroną przeciwdeszczową, a nawiązuje etymologią do nazw krajów, gdzie przeważają dni słoneczne. Parasol, czyli “ochrona przed słońcem” to nazwa bardziej nawiązująca do klimatu krajów śródziemnomorskich, niż tych z przewagą dni deszczowych. Oczywiście, w Polsce w dawnych wiekach, używano określenia nawiązującego do języka francuskiego, kiedy to mówiono na dzisiejszy parasol “parapluj”, jednak już w XX w. wyraz ten zaniknął na korzyść używanego dziś parasola. Co ciekawe, w języku włoskim, nazwa parasola nawiązuje do cienia. “Ombrello” to coś dające cień, jednak można zrozumieć to również, jako zasłonę przeciw słońcu. Z kolei, parasol nie jest już tak oczywistą osłoną od słońca w języku hiszpańskim, ponieważ w Hiszpanii, kojarzonej ze słońcem, przed deszczem chronimy się pod “osłoną przeciw wodą” – pod “paraguas”. Trzeba wziąć pod uwagę, że pomimo, iż półwysep Iberyjski leży w szerokościach geograficznych Włoch, jego terytorium jest w większości górzyste, a przez to niekoniecznie zawsze słoneczne.

Jak wynika z powyższych rozważań, jedynie w języku polskim “parasol” jest w przetłumaczeniu dosłownym “ochronąprzeciw słońcu”, choć jak wiadomo, nasz kraj wcale taki słoneczny, jeśli chodzi o liczbę dni nasłonecznienia, nie jest… . Nie chowamy się jednak za “tarczami przeciwwodnymii” czy też “dającymi cień”, jak niektóre kraje, których języki mogły nawiązać do nadmiaru słońca Ciekawy jestem, jaka jest etymologia wyrazu “parasol” w językach greckim i węgierskim, ale tego nie umiem stwierdzić. Może ty wiesz?

Jeśli chciałbyś coś dodać lub skorygować, napisz Każdy komentarz jest mile widziany!
Pozdrawiam. Jacek Gurgul.

Napisz komentarz